Τα στεροειδή αντισυλληπτικά έχουν χρησιμοποιηθεί για πάνω από 30 χρόνια, ενώ σήμερα τα λαμβάνουν περίπου 60-70 εκατομμύρια γυναίκες.
Όταν το 1955 δημοσιεύθηκαν οι πρώτες εργασίες για την χρήση των ορμονών αυτών στα θηλαστικά κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα τα χρησιμοποιούσαν 250 εκατομμύρια γυναίκες μέχρι τώρα, κυρίως με τη μορφή των χαπιών αλλά και σε ενέσιμη μορφή ή με τη μορφή εμφυτευμάτων. Επειδή αυτές οι ουσίες χρησιμοποιήθηκαν σε έναν υγιή νεανικό πληθυσμό ήταν λογικό να μελετηθούν πάρα πολύ στα τριάντα χρόνια της εφαρμογής τους.
Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε ότι εκτός από την αντισυλληπτική δράση έχουν ευνοϊκό αποτέλεσμα σε πολλές ακόμα ακόμα καταστάσεις που θα αναλύσουμε πιο κάτω εάν και υπάρχει διχογνωμία για άλλες καταστάσεις. Όσο για τις παρενέργειες από την χρήση τους είναι δίκαιο να αναφέρουμε ότι οι σημερινές δοσολογίες περιέχουν πολύ μικρή ποσότητα οιστρογόνων οπότε και η συχνότητα εμφάνισης τους είναι πολύ μικρή.
Από τις σπουδαιότερες ενέργειες των αντισυλληπτικών δισκίων που έχουν μελετηθεί είναι η προστατευτική δράση τους στον καρκίνο των ωοθηκών και του ενδομητρίου (σώματος της μήτρας). Πολλές επιδημιολογικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η πλήρως προστατευτική δράση από την λήψη του «χαπιού» για τον καρκίνο των ωοθηκών χρειάζεται αρκετό καιρό για να αναπτυχθεί αλλά διαρκεί το λιγότερο 10 χρόνια από τότε που πήρε το τελευταίο χάπι.
Μια παρόμοια προστατευτική δράση συμβαίνει και στην περίπτωση της χρήσης αντισυλληπτικού δισκίου στον καρκίνο του ενδομητρίου.
Καρκίνος του Μαστού: Οι πληροφορίες χαπιού και καρκίνου του μαστού είναι περισσότερο συγκεχυμένες. Η ορμονική χορήγηση οιστρογόνων χωρίς την παραμικρή χορήγηση προγεσταγόνων (που έχουν προστατευτική δράση) είναι συνδεδεμένες με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.
Όσον αφορά όμως την χρήση της χαμηλής δοσολογίας αντισυλληπτικού χαπιού, δεν έχει αποδειχθεί καμμία επιβάρυνση. Αναφορικά τέλος με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αυτός έχει σχέση περισσότερο με σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΗΡV, HVS) ενώ δεν φαίνεται να υπάρχει σχέση με τη χρήση του χαπιού.
Φλεγμονές της πυέλου (Ρ.Ι.D). Έχει αποδειχθεί ότι οι γυναίκες που λαμβάνουν το χάπι έχουν μειωμένη συχνότητα εμφάνισης λοιμώξεων των εσωτερικών γεννητικών οργάνων (Σαλπιγγίτιδα, ενδομητρίτιδα κλπ). Ο ακριβής προστατευτικός μηχανισμός δεν έχει ακόμα διευκρινισθεί αν και θεωρείται ότι η τραχηλική βλέννη η οποία γίνεται πιο πυκνή και η μικρότερη ποσότητα του αίματος της περιόδου, έχουν κάποια σχέση με αυτό το φαινόμενο.
Εξωμήτριος Εγκυμοσύνη: Είναι μία σοβαρή πάθηση και αρκετά συχνή στον γυναικείο πληθυσμό (1 προς 200 κυήσεις) συνοδεύεται δε με αυξημένη μητρική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Οι γυναίκες που χρησιμοποιούν το «χάπι» έχουν μια σημαντική βοήθεια κατά της εξωμητρίου εμφύτευσης του κυήματος. Ένας λόγος παραπάνω είναι ότι στις γυναίκες αυτές έχουμε λιγότερες τεχνητές εκτρώσεις απο ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.
Άλλες καταστάσεις που βελτιώνονται από τη συνεχή λήψη των αντισυλληπτικών είναι η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια (πόνος στη περίοδο), οι καλοηθείς παθήσεις του μαστού και οι λειτουργικές κύστεις των ωοθηκών. Επίσης φαίνεται ότι έχουν ευεργετική δράση όσον αφορά την οστεοπόρωση, τα ινομυώματα και τη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, αλλά χρειάζονται περισσότερες έρευνες και παρατηρήσεις για να ξεκαθαρίσουν αυτές οι υποθέσεις.
Η αντισύλληψη σε γυναίκες πάνω από τα 35 αποτελεί ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο, ταμπού θα έλεγα, για τον Γυναικολόγο. Μέχρι τώρα υπήρχε ένα όριο ηλικίας των 35 ετών που η γυναίκα θα έπρεπε να σταματήσει να λαμβάνει το «χάπι». Πρόσφατες έρευνες που δημοσιεύθηκαν στην Μεγάλη Βρετανία δείχνουν ότι ο κίνδυνος των καρδιαγγειακών παθήσεων σε σχέση με το χάπι, εμφανιζόταν μόνο στις γυναίκες που έπαιρναν το χάπι και οι οποίες ήταν «καπνίστριες».
Οι υπόλοιπες ευνοϊκές επιδράσεις εκτός της αντισύλληψης που προανέφερα, γίνονται όλο και πιο πολύτιμες, όσο η γυναίκα πλησιάζει την εμμηνόπαυση. Οι γιατροί, οι οποίοι, ως τώρα συμβούλευαν τις ασθένειες τους να διακόπτουν το «χάπι» εφ΄όσον παιρνούν την ηλικία των 35 ετών, μάλλον θα πρέπει να το ξανασκεφτούν αξιολογόντας ειδικά για κάθε περίπτωση τους κινδύνους με τα πλεονεκτήματα από τη χρήση του.
Τελειώνοντας το άρθρο μου νομίζω ότι δεν θα ήταν υπερβολή να προβλέψουμε ότι το χάπι θα μπορεί να λαμβάνεται από την γυναίκα από την αρχή μέχρι το τέλος της αναπαραγωγικής της ηλικίας.