Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μία έξαρση της συχνότητας εμφάνισης λοιμώξεων των γεννητικών οργάνων του ανθρώπου από τους ιούς των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (θηλωμάτων).
Η σημασία της προσβολής των γενν. Οργάνων ιδίως στις γυναίκες είναι μεγάλη, μια και οι HPV[Human Papiloma Viruses] θεωρούνται σαν το βασικό παράγοντα για τη καρκινογένεση στον τράχηλο της μήτρας. Βεβαίως ενοχοποιούνται και για νεοπλασίες του κόλπου, του αιδοίου, του πέους και του πρωκτού.
Οι HPV προσβάλλουν το επιθήλιο του δέρματος και των βλεννογόνων, προκαλώντας το πολλαπλασιασμό του με συνέπεια την εμφάνιση διαφόρων αλλοιώσεων στα κύτταρα. Τα κύτταρα που έχουν μολυνθεί, παρουσιάζουν χαρακτηριστική εικόνα στο Paptest και ονομάζονται κοιλοκύτταρα.
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ και ΠΟΡΕΙΑ της ΠΑΘΗΣΗΣ
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο 500.000 γυναίκες θα εμφανίσουν κακοήθεια στο τράχηλο. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας χρειάζεται αρκετά χρόνια για να εμφανιστεί αλλά πριν από αυτό έχουμε πιο ελαφρές και θεραπεύσιμες καταστάσεις που ονομάζονται Δυσπλασίες. Εδώ έχει θέση η πρόληψη και η πρώιμη διάγνωση αυτών των περιπτώσεων ώστε να αποφύγουμε την περαιτέρω εξέλιξη σε κακοήθεια.
Οι HPV υψηλού κινδύνου [ ογκογόνοι ιοί] είναι οι 13-16-18-31-33-35-40-42-45-51-52-56-58-59-68. Όμως ο συχνότερα απαντώμενος ιός είναι ο 16 [60% των περιπτώσεων] και μετά ο 18 [15%].Επιπρόσθετα η εμφάνιση τραχηλικής επιθηλιακής δυσπλασίας, δεν σημαίνει οπωσδήποτε και την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας. Σε πολύ μεγάλο ποσοστό οι ελαφρές και μετρίου βαθμού δυσπλασίες CIN I-II, υποστρέφουν με τη πάροδο του χρόνου που φτάνει στην 5ετία.
Aπό τη στιγμή που θα έρθει σε επαφή ο ιός HPV με τον άνθρωπο τρείς πιθανότητες υπάρχουν Α. Να μη δημιουργεί κανένα πρόβλημα [λανθάνουσα μορφή].Σε αυτή την περίπτωση ακόμα και το Paptest στις περισσότερες περιπτώσεις ,δεν αποκαλύπτει σαφή HPV λοίμωξη. Οι αλλοιώσεις στα κολπικά και τραχηλικά κύτταρα είναι ασαφείς.
Β. Σε μεγάλο αριθμό γυναικών εμφανίζεται στο Paptest, HPV λοίμωξη [κοιλοκύτταρα και διπύρηνα κύτταρα ή άτυπα καλοήθη κύτταρα γνωστά ως Ascus].
Και Γ. όταν ο ιός προκαλεί μακροχρόνια λοίμωξη , θα προκαλέσει και Δυσπλασία τραχήλου. Όπως αποδεικνύεται όμως σήμερα, εκτός από τη μακροχρόνια λοίμωξη από ιούς HPV-υψηλού κινδύνου, χρειάζονται πιθανότατα και άλλοι παράγοντες, οι οποίοι αυξάνουν τη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου και προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου.
Οι Ερπητικές και χλαμυδιακές λοιμώξεις, το κάπνισμα-ιδιαίτερα, η ψυχολογική επιβάρυνση της γυναίκας ,οι πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι και η μη χρήση του προφυλακτικού, είναι οι σπουδαιότεροι παράγοντες , οι οποίοι μαζί με τον HPV θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη τραχηλικής νεοπλασίας.
Εδώ έχει θέση το τεστ Παπανικολάου, που θα εντοπίσει τις αρχόμενες Δυσπλασίες [ CIN I], τις μέτριες [CIN II] και τις βαρύτατες Δυσπλασίες [CIN III].
Το HPV test (ιολογικός έλεγχος) αποτελεί την συμπληρωματική εξέταση που θα βοηθήσει την ανακάλυψη των επικίνδυνων ιών HPV που προανέφερα, με PCR τεχνική.
Ακολουθεί ο κολποσκοπικός έλεγχος του τραχήλου της μήτρας και της παρακείμενης περιοχής με βιοψία-ιστολογική και in situ υβριδισμό [εφόσον χρειάζεται ] ώστε να καθοριστεί και η απαιτούμενη αντιμετώπιση – θεραπεία.
Αντιμετώπιση. Τα τελευταία χρόνια έχει τροποποιηθεί ο τρόπος αντιμετώπισης των HPV λοιμώξεων. Προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε τους άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες προτρέποντας ιδίως τις νεαρές κοπέλες να μη καπνίζουν, να ελέγχονται συστηματικά για ερπητικές και χλαμυδιακές λοιμώξεις ώστε να λάβουν εγκαίρως και αποτελεσματικά την φαρμακευτική αγωγή, να χρησιμοποιούν το ανδρικό προφυλακτικό – είναι γνωστή η ανοσοκατασταλτική δράση [τοπικά] των προσταγλανδινών του σπέρματος – και να κάνουν αυστηρή επιλογή του σεξουαλικού συντρόφου.
Με τη λογική αυτή, ελέγχουμε τις ασθενείς μας και σε περιπτώσεις CIN I με HPV χαμηλού κινδύνου ακολουθούμε στάση αναμονής, με συχνό έλεγχο των κυτταρολογικών επιχρισμάτων γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις , οι βλάβες υποστρέφουν (περνάνε) σε λίγους μήνες έως 5 χρόνια.
Η ίδια τακτική ακολουθείται στις νεαρές ηλικίες και για HPV υψηλού κινδύνου, εφόσον η ιστολογική στη κολποσκόπηση δεν δείχνει CIN III και εφόσον οι νεαρές ασθενείς υπακούουν σε ένα τακτικό έλεγχο.
Στις περιπτώσεις, τέλος , που έχουμε CIN III-HGSIL εφαρμόζουμε την κωνοειδή εκτομή του τραχήλου με LOOP και LASER-CO2 με πολύ καλά αποτελέσματα. Το παρασκεύασμα [κώνος ] εξετάζεται εξονυχιστικά από έμπειρο παθαλογοανατόμο για πλήρη σταδιοποίηση της βλάβης.
Η κωνοειδής εκτομή θεωρείται πλέον μία απλή χειρουργική επέμβαση, γίνεται με τοπική αναισθησία και δεν απαιτείται νοσηλεία της ασθενούς. Σε μεγαλύτερες ηλικίες μπορούμε να σκεφτούμε και ολική υστερεκτομή με ή χωρίς τις ωοθήκες.
Σε όλες τις περιπτώσεις ο σύντροφος , εξετάζεται από ειδικό ουρολόγο [πεοσκόπηση] σε τακτική βάση για την ανακάλυψη και αντιμετώπιση βλαβών στα εξωτερικά γεννητικά όργανά του.
Προφυλακτικά εμβόλια για τους HPV
Από το 2006 κυκλοφορούν εμβόλια για την προστασία από τους 16, 18 και 6/ 11 καλύπτοντας το 70 % των τύπων που σχετίζονται με νεοπλασίες του τραχήλου αλλά και αιδοίου και κόλπου. Το εμβόλιο χορηγείται ενδομυικά σε τρεις δόσεις – 0,2 και 6 μήνες- και προστατεύει για ένα χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από 5 έως 10 χρόνια. Τα εμβόλια αυτά στηρίζονται στην παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων από τη χρήση μη λοιμογόνων σωματιδίων που μοιάζουν στους ιούς.
Ο προφυλακτικός εμβολιασμός των νεαρών γυναικών ,πριν από την έναρξη σεξουαλικών επαφών ή σε αρνητικές κοπέλες στους HPV, θα έχει σαν αποτέλεσμα στην πολύ καλή προστασία από τους συγκεκριμένους ιούς. Πρέπει βεβαίως να μη ξεχνάμε , ότι πρέπει έτσι και αλλιώς να χρησιμοποιούμε προφυλακτικό και να κάνουμε προσεκτική επιλογή συντρόφου γιατί υπάρχουν πολλοί , ακόμα, κίνδυνοι όπως το Aids ,τα χλαμύδια , τα μυκοπλάσματα , οι ηπατίτιδες ,η γονόρροια κλπ.