Είναι πολλές οι παθήσεις στα γεννητικά όργανα της γυναίκας που θα την αναγκάσουν να επισκεφτεί το Γυναικολόγο. Αρκετές παθήσεις μάλιστα, προκαλούν έντονα ενοχλήματα του αιδοίου, αιμορραγία και δύσοσμα υγρά. Θεωρούνται καλοήθεις αλλά ανησυχούν αρκετά την ασθενή γιατί πολλές φορές αντιμετωπίζονται χειρουργικά.

Βαρθολινίτηδα

Ένα από τα συχνότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νεαρής ηλικίας γυναίκες είναι η φλεγμονή του βαρθολινίου αδένα( βαρθοληνίτιδα). Πρόκειται για δύο αδένες που βρίσκονται δεξιά και αριστερά στην είσοδο του κόλπου και έχουν σαν σκοπό τη παραγωγή υγρών ώστε να λιπαίνεται ο κόλπος κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Πολλές φορές ένας από τους δύο αδένες φλεγμαίνει λόγω προσβολής [μόλυνσης] του από κάποιο μικρόβιο (σταφυλόκοκκο, γονόκοκκο).

Εμφανίζεται τότε ένας επώδυνος, ερυθρός, φλεγμονώδης όγκος στη σύστοιχη πλευρά του αιδοίου που παίρνει μερικές φορές μεγάλες διαστάσεις αφού επεκτείνεται στα μεγάλα χείλη του αιδοίου.

Η πάσχουσα δεν μπορεί να περπατήσει ούτε να καθίσει λόγω του εντονότατου πόνου που προκαλείται με τις διάφορες κινήσεις στην ευαίσθητη αυτή περιοχή. Στις περισσότερες περιπτώσεις δημιουργείται απόστημα οπότε είναι αναγκαία η χειρουργική επέμβαση (διάνοιξη και παροχέτευση του αποστήματος).

Η αντιμετώπιση της βαρθολινίτιδας περιλαμβάνει την χορήγηση φαρμάκων (αντιβιοτικών) που είναι αρκετά αποτελεσματικά στην αρχική φάση της φλεγμονής. Σε περιπτώσεις που η φλεγμονή εμφανίζεται αρκετές φορές (υποτροπιάζει) θα χρειαστεί η χειρουργική εξαίρεση του αδένα ή η  μαρσιποποίησή του.

Πολύποδες τραχήλου και σώματος μήτρας

Είναι καλοήθη ογκίδια που δημιουργούνται στον τράχηλο της μήτρας. Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνει με την ηλικία. Το μήκος τους σπάνια ξεπερνάει το 1-1,5 cm. Kάποτε όμως ο μίσχος τους είναι τόσο μακρύς που φαίνεται στη σχισμή του αιδοίου. Συνήθως ανακαλύπτεται τυχαία στην Γυναικολογική εξέταση ή κατά τη λήψη του test  Παπανικολάου.

Πολλές φορές είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση αιμορραγίας ιδιαίτερα μετά τη Σεξουαλική επαφή. Επειδή η εμφάνιση των πολύποδων στο τράχηλο συνυπάρχει σε ένα μικρό ποσοστό με κακοήθειες του σώματος της μήτρας[ενδομήτριο], σήμερα επικρατεί η άποψη να αφαιρούνται και να ακολουθεί ένας καθαρισμός της ενδομητρικής  κοιλότητας (Απόξεση). Το υλικό που λαμβάνεται με την επέμβαση εξετάζεται ιστολογικά.

Το ίδιο ισχύει και με τους πολύποδες που βρίσκονται μέσα στη κοιλότητα της μήτρας. Σε συχνότητα 8-10% συνυπάρχουν με αδενοκαρκίνωμα του ενδομητρίου σε ηλικιωμένες γυναίκες. Προκαλούν διαταραχές περιόδου ενώ μπορεί ακόμα να προκαλέσουν συσπάσεις της μήτρας και διαστολή του τραχηλικού στομίου. Αν επιμολυνθούν, προκαλούν δύσοσμες εκκρίσεις. Η γυναίκα πονάει σ΄ αυτές τις περιπτώσεις.

Σήμερα  βλέπουμε πολύ συχνά την εμφάνιση πολύποδων ενδομητρίου σε μικρής ηλικίας  γυναίκες.Συνήθως τους ανακαλύπτουμε σε τυχαία προληπτική εξέταση-γυναικολογική εξέταση ,στο ενδοκολπικό υπερηχογράφημα ενώ άλλες φορές στην Υστεροσαλπιγγογραφία στα πλαίσια ελέγχου υπογονιμότητος.Το φαινόμενο θέλει ιδιαίτερη προσοχή γιατί αυτές οι κοπέλες δεν έχουν τεκνοποιήσει άρα τα γεννητικά τους όργανα θέλουν προσεκτική αντιμετώπιση.

Η επέμβαση εκλογής είναι η Υστεροσκόπηση.Το Υστεροσκόπιο είναι ένα ενδοσκόπιο με το οποίο μπορούμε να ελέγξουμε την ενδομητριακή κοιλότητα με άμεση οπτική επαφή. Με τη μέθοδο αυτή ελέγχουμε και αφαιρούμε τους πολύποδες χωρίς  να επηρεάζεται η ανατομική ακεραιότητα των ευαίσθητων γεννητικών οργάνων της γυναίκας.

Ινομυώματα

Είναι τα συχνότερα καλοήθη νεοπλάσματα της γυναίκας. Μια στις τέσσερεις γυναίκες είναι δυνατό να έχει ινομυωματώδη όγκο. Έχω αναφερθεί εκτεταμένα σε προηγούμενο άρθρο μου για αυτό και εδώ θα επικεντρωθεί μόνο στα ενοχλήματα που προκαλούν και τα οποία αναγκάζουν την γυναίκα να καταφύγει στο γυναικολόγο.

Τα ινομυώματα της μήτρας όσο μεγάλα και αν είναι, είναι δυνατό να μη προκαλούν συμπτώματα (εκτός ίσως από κάποιο αίσθημα βάρους) και η διάγνωση τους να γίνει τυχαία από την ίδια την άρρωστη, που ψηλάφησε κάποιον όγκο στη κοιλιά της ή από το γιατρό την ώρα που την εξετάζει για συμπτώματα άσχετα με τα ινομυώματα.

Πόνο προκαλούν όταν εκφυλίζονται, όταν συνυπάρχουν με φλεγμονή ή ενδομητρίωση όταν πιέζουν νεύρα ή άλλα όργανα όπως την ουροδόχο κύστη και το παχύ έντερο.

Αιμορραγίες που έχουν σχέση ή όχι με την περίοδο, συνήθως προκαλούν τα υποβλενογονια  ινομυώματα. Έντονες αιμορραγίες που να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή της άρρωστής είναι σπάνιες. Η μακροχρόνια όμως αυξημένη απώλεια αίματος οδηγεί σε σοβαρή αναιμία που δεν διορθώνεται εύκολα, γιατί μέχρι να αποβεί αποτελεσματική  η θεραπεία, έρχεται νέα αιμορραγία και κατεβάζει ξανά τον αιματοκρίτη και την αιμοσφαιρίνη.

Κολπική παθολογική έκκριση παρατηρείται στα υποβλενογόνια Ινομυώματα όταν αυτά πάρουν τη μορφή πολύποδα και προβάλλουν στο τραχηλικό στόμιο.

Καλοήθεις κύστες ωοθηκών

Η μεγάλη ποικιλία κυττάρων που υπάρχει στις ωοθήκες και η μεγάλη λειτουργική τους δραστηριότητα, τις εκθέτουν στην ανάπτυξη Νεοπλασμάτων.  Σε συχνότητα 75% αυτά είναι καλοήθη.  Τα ορώδη και Βλεννώδη κυσταδενώματα, οι δερμοειδείς κύστεις, τα ινώματα ανήκουν σε αυτά τα καλοήθη νεοπλάσματα αλλά οι κύστεις που απασχολούν συχνότερα το Γυναικολόγο είναι οι ωοθυλακικές κύστεις, οι κύστεις του ωχρού σωματίου, οι πολυκυστικές ωοθήκες και άλλες.

Οι ωοθυλακικές κύστεις όταν είναι μικρές μπορούν να θεωρηθούν φυσιολογικές, γιατί είναι το αποτέλεσμα ωοθυλακίου που δεν έκανε ωορρηξία. Εάν μεγαλώσουν προκαλούν ενοχλήσεις και είναι ψηλαφητές στη Γυναικολογική εξέταση. Το μέγεθος τους δεν περνάει τα 10 cm σε διάμετρο, είναι μονόπλευρες ευκίνητες και κάποτε παροδικές.

Οι κύστεις ωχρού σωματείου συνδυάζονται με αμηνόρροια, πόνο αν γίνει  ρήξη της κύστης που υποδύεται την εικόνα εξωμητρίου κύησης  ή αν γίνει συστροφή της κύστης. Στις πολυκυστικές ωοθήκες (ΡCO) έχουμε πολλές μικρές κύστες στις ωοθήκες πιθανόν λόγω δυσλειτουργίας της υπόφυσης , των ωοθηκών και άλλων οργάνων της γυναίκας.

Η θεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις εξαρτάται από το μέγεθος. Κύστεις μικρότερες από 4cm διάμετρο αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά. Σε πιο μεγάλες κύστεις εχει ιδιαίτερη σημασία η υπερηχογραφική εικόνα-αν είναι μονόχωρη με λεία τοιχώματα,αν δεν έχει συμπαγή στοιχεία μέσα της,αν το DOPPLER των ωοθηκικών αγγείων είναι καλό,αν οι νεοπλασματικοί δείκτες είναι χαμηλοί-τότε προσπαθούμε συντηρητικά.Σε περιπτωση που δεν ανταποκρινεται στην αγωγή τότε αντιμετωπίζονται χειρουργικά-συνήθως Λαπαροσκοπικά.

Όπως επίσης χειρουργικά αντιμετωπίζονται οι υπόλοιποι καλοήθεις όγκοι των ωοθηκών (κυσταδενώματα, Ινώματα, δερμοειδείς κύστες κλπ).  Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να κάνουμε για τις σοκολατοειδείς κύστεις.Οφείλονται σε προσβολή της ωοθήκης από την ενδομητρίωση. Ο ενδομητρικός ιστός αυξάνεται μέσα στην ωοθήκη προκαλώντας έναν αντιδραστικό ιστό σαν ψευτοκάψα. Η ενδομητρίωση είναι ιδιαίτερης σημασιας πάθηση γιατί προκαλεί υπογονιμότητα.