Πολλές παθήσεις των ενδοκρινών αδένων συνυπάρχουν με μία εγκυμοσύνη. Η αναγνώριση και η σωστή αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων έχει μεγάλη σημασία για την καλή εξέλιξη της εγκυμοσύνης και την επιβίωση του εμβρύου.
Παθήσεις του θυρεοειδούς αδένος
Οι ανωμαλίες της λειτουργίας του θυρεοειδούς είναι από τις πιο συχνές ενδοκρινικές δυσλειτουργίες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Υπερπλασία του θυρεοειδούς παρατηρείται φυσιολογικά σε ένα ποσοστό 50-70% και οφείλεται στην υπεραιμία και υπερλειτουργία του αδένος στην κύηση. Ο πλακούντας παράγει αρκετές ουσίες που διεγείρουν την λειτουργία του (ασθενή δράση).
Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι η θυροξίνη, η ορμόνη που παράγεται από τον θυροειδή αδένα της μητέρας, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες περνάει πολύ λίγο από τον πλακούντα. Ο θυροειδής αδένας του εμβρύου αρχίζει να προσλαμβάνει ιώδιο και να παράγει θυροξίνη πολύ νωρίς (10η-12η εβδομάδα κυήσεως). Για αυτό τον λόγο κάθε φάρμακο που έχει αντιθυρεοειδική δράση μπορεί να βλάψει σοβαρά τον θυρεοειδή του εμβρύου.
Ο Υπερθυρεοειδισμός κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης συνοδεύεται από αυξημένη συχνότητα πρόωρων τοκετών, προεκλαμψίας και αιμορραγίες μετά τον τοκετό. Χαρακτηρίζεται από ταχυκαρδία, η οποία συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια του ύπνου, αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδούς, εξόφθαλμο και μειωμένη αύξηση του σωματικού βάρους της εγκύου.
Η αρμονική συνεργασία Μαιευτήρα, ενδοκρινολόγου και εγκύου είναι απαραίτητη για τη σωστή αντιμετώπιση της πάθησης και για την πρόληψη των επιπλοκών. Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, γιατί όλα τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα που χορηγούνται στη μέλλουσα μητέρα, διέρχονται ελεύθερα τον πλακούντα και δρουν βλαπτικά στο θυρεοειδή αδένα του εμβρύου. Η χειρουργική αντιμετώπιση έχει ένδειξη μόνον στις καταστάσεις που χρειάζονται πολύ μεγάλες δόσεις φαρμάκων για τον έλεγχο του υπερθυρεοειδισμού ή όταν η ασθενής είναι υπερευαίσθητη ή αλλεργική στα διάφορα φάρμακα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το νεογνό πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά γιατί μπορεί να παρουσιαστεί θυρεοτοξίκωση. Πράγματι! Μία εβδομάδα μετά τον τοκετό, το νεογνό έχει συνήθως αποβάλλει τη μεγαλύτερη ποσότητα των αντιθυρεοειδικών φαρμάκων που πήρε από την μητέρα δια μέσου του πλακούντα και βρίσκεται σε κίνδυνο, να αναπτύξει θυρεοτοξίκωση, η οποία είναι μια βαριά επιπλοκή μια και το έμβρυο κινδυνεύει σοβαρά να πεθάνει.
Υποθυρεοειδισμός: Οι γυναίκες με σοβαρή υπολειτουργία του θυροειδούς είναι συνήθως στείρες. Εάν συμβεί εγκυμοσύνη υπάρχει αυξημένη συχνότητα αποβολών. Βέβαια οι Ελληνίδες πάσχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό από μία αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα [θυρεοειδίτις Hashimoto ] η οποία συνήθως προκαλεί έναν ήπιο Υποθυρεοειδισμό [μερικές φορές εναλλάσεται με υπέρθυρεοειδισμό] που ρυθμίζεται εύκολα με φαρμακευτική αγωγή. Τα ενοχλήματα του υποθυρεοειδισμού είναι πολλές φορές δύσκολο να διαχωριστούν από τα συνηθισμένα συμπτώματα της εγκυμοσύνης, όπως είναι η αύξηση του σωματικού βάρους, η εύκολη κόπωση, η δυσκοιλιότητα και το στεγνό δέρμα. Η θεραπεία είναι σχετικά εύκολη μια και στηρίζεται στην χορήγηση της θυροξίνης, ορμόνης που παράγεται από τον αδένα.